Korzyści




Źródło: Wydarzenia, Toya

„Klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji (np. uniwersytetów, jednostek normalizacyjnych, stowarzyszeń handlowych oraz instytucji finansowych) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również współpracujących.”
Michael E. Porter

Mix biznesu i nauki
Istotą klastrów jest wielowymiarowa współpraca biznesu i świata nauki na danym obszarze geograficznym. W skład kastra oprócz firm i przedsiębiorstw wchodzą także szkoły i uczelnie wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe, instytucje naukowe, różnego typu organizacje, fundacje i stowarzyszenia oraz inne jednostki lokalne, które mają wspólny interes w rozwoju klastra. Wzajemne ich powiązania mają zwykle charakter nieformalny i bazują głównie na wspólnej wymianie doświadczeń oraz realizacji wspólnych projektów. W dużym stopniu ułatwia to także geograficzna bliskość tych podmiotów.

Współpraca i specjalizacja
Klaster tworzą firmy i instytucje, które zwykle konkurują ze sobą na wspólnym rynku. Konkurencja ta nie wyklucza jednak wzajemnych powiązań i wspólnych obszarów współpracy np. korzystanie tych samych zasobów, narzędzi i podwykonawców lub prowadzenie wspólnych prac naukowo-badawczych. Koncentracja podmiotów z jednego sektora na tym samym obszarze geograficznym wpływa także na ich większą specjalizację i staje się przez to motorem napędowym ich rozwoju – klaster jest atrakcyjnym miejscem przyciągającym inwestorów, wartościowych pracowników i nowe firmy.

Mobilność pracowników i wzrost konkurencyjności
Cechą charakterystyczną klastra jest także wysoka mobilność pracowników – średni czas pracy w przedsiębiorstwach działających na terenie klastra to 2-3 lata. Część osób przechodzi do konkurencji, inni tworzą własne firmy lub działają jako niezależni specjaliści lub konsultanci, jednak dość często zdarza się, że po zdobyciu kolejnych doświadczeń wracają ponownie do tego samego przedsiębiorstwa wnosząc nowe wartości. Dzięki temu wzrasta konkurencyjność kadr, które ustawicznie podnoszą swoje kwalifikacje.

Sieci kontaktów, rotacja wiedzy i informacji
Mobilność pracowników oraz tworzone w ten sposób sieci społecznych i zawodowych kontaktów umożliwiają efektywną rotację wiedzy i informacji. Ludzie, którzy przechodzą pomiędzy firmami i projektami tworzą rodzaj „superorganizacji”, która napędza koniunkturę na produkty i usługi danej branży oraz tworzy odpowiedni wizerunek regionu, na którym działa klaster. Dlatego źródłem rozwoju branży jest klaster i jego sieci kontaktów, a nie pojedyncze firmy.

Przykłady klastrów
Modelowym przykładem klastra jest Dolina Krzemowa w USA, gdzie na obszarze ok. 300 mil kwadratowych działa kilka tysięcy firm wysokotechnologicznych zatrudniających ponad milion wysokiej klasy specjalistów. Motorem napędowym jest jedna z najbardziej renomowanych uczelni na świecie – Uniwersytet Stanforda.  Jest ona bardzo mocno związana z sektorem nowych technologii i lokalnym biznesem – stanowi dla niego bazę naukowo-badawczą oraz kształci nowe kadry.

Jeśli chodzi o rynek medialny najbardziej znanymi przykładami „efektu klastra” jest koncentracja przemysłu filmowego w Hollywood, londyńska dzielnica Soho uważana za europejskie centrum post-produkcji filmowej i telewizyjnej, klaster cyfrowy Digital Yorkshire oraz klaster medialny w Lipsku.